روش اندازه گیری فشار خون:

۱. ابتدا باید دقت کنید که دست بیمار را طوری قرار دهید که کف دست به طرف بالا قرار گرفته و ساعد هم سطح قلب قرار گیرد.  استدلال:چنانچه ساعد پایینتر از سطح قلب قرار گیرد فشار خون بیشتر و چنانچه بالاتر از سطح قلب قرار گیرد فشار خون کمتر نشان داده خواهد شد.

۲. دستگاه فشار سنج را در محل صافی هم سطح بازوی بیمار قرار دهید،  دقت کنید که درجه دستگاه در معرض دید خودتان باشد.

۳. در صورت لزوم پیچ دستگاه را کاملاْ باز کنید تا هوای داخل بازوبند کاملاْ خارج شود.

۴. بازوبند فشارسنج را در حدود ۲.۵ سانتیمتر بالاتر از آرنج دور بازوی بیمار پیچیده و دقت کنید که بازوبند شل یا خیلی محکم بسته نشود. دقت کنید که مرکز کیسه لاستیکی بازوبند فشارسنج درست روی شریان بازویی قرار گیرد.

۵. پیچ دستگاه را ببندید و با دو انگشت سبابه و وسطی خود نبض براکیال بیمار را یافته و دست خود را در محل نگهدارید.

۶. در حالی که درجه دستگاه را نگاه میکنید با وارد آوردن فشارهای مساوی و یکنواخت بر روی پمپ، هوا را وارد بازوبند کنید، تا هنگامی که ضربان نبض در زیر انگشتان خود احساس نکنید.در این لحظه درجه دستگاه فشارسنج را به خاطر بسپارید.   استدلال:این درجه تخمینی از فشار سیستولی می باشد.

۷. هوای بازوبند را خالی کنید و برای ۲-۱ دقیقه صبر کنید.   استدلال: این زمان انتظار موجب به جریان افتادن خون در ورید میشود. در غیر اینصورت افزایش کاذب در فشار خون سیستولی پدید می آید.

۸. گوشی پزشکی (استئوسکوپ) را مستقیماْ روی پوست در محل نبض براکیال قرار دهید.   استدلال:تماس گوشی با لباس باعث ایجاد صدای مالشی می شود.

۹. دیافراگم گوشی را با فشار انگشت شست و اشاره در محل ثابت نگهدارید.

۱۰. بازوبند را از هوا پر کنید تا حدی که درجه دستگاه فشارسنج به ۳۰ میلی متر جیوه بیشتر از درجه ای که در اندازه گیری قبلی،نبض در آن قطع شده بود، افزایش یابد.

۱۱. ضمن اینکه درجه دستگاه را به دقت نگاه میکنید، به آهستگی پیچ را باز کنید و اجازه دهید تا هوا تدریجاْ (۳-۲ میلیمتر جیوه در ثانیه) خارج شود. اولین ضربه قوی نبض را که شنیدید، شماره آنرا در نظر داشته باشید چون این میزان فشار سیستولی می باشد.   استدلال: افزایش یا کاهش سرعت خروج جریان هوا موجب اشتباه در اندازه گیری می شود.

۱۲. خروج هوا را ادامه دهید تا صدای نبض دیگر در گوشی شنیده نشود. این شماره میزان فشار دیاستولی است.

۱۳. پیچ دستگاه را به سرعت تا آخر باز کنید.

نکته: در صورت نیاز به اندازه گیری فشار خون از همان بازو برای مدت ۲-۱ دقیقه صبر کنید. 

* روش اندازه گیری فشارخون که در بالا ذکر شد یک روش اصولی است که از کتاب روشهای پرستاری بالینی (نوشته خانمها موسوی و عالیخانی) اخذ شده است. در هر مکانی بسته به شرایط حاکم و سلیقه پرستار یا پزشک ممکن است این روش کمی تغییر کند اما اصول سنجش فشار خون خارج از این چهارچوب نیست. 

منابع:

۱. روشهای پرستاری بالینی نوشته خانمها موسوی و عالیخانی

۲. سایت مرکز بهداشت و درمان دانشگاه تهران www.his.ut.ac.ir